Trong bối cảnh công nghệ phát triển vượt bậc, smartphone ngày càng khẳng định vị thế của mình như một công cụ chụp ảnh di động mạnh mẽ. Từng có thời điểm, ống kính gắn ngoài cho điện thoại được xem là giải pháp hữu hiệu để nâng cao chất lượng và tính linh hoạt cho camera smartphone. Tuy nhiên, đối với một người dùng nhiếp ảnh di động lâu năm, tôi nhận thấy rằng những phụ kiện này không còn thực sự cần thiết. Dưới đây là 8 lý do chính khiến tôi quyết định không sử dụng ống kính ngoài cho smartphone, từ sự cồng kềnh cho đến chất lượng ảnh không như mong đợi.
1. Smartphone Ngày Càng Tối Ưu Khả Năng Zoom
Camera smartphone hiện nay đã được cải thiện đáng kể về khả năng zoom, đáp ứng tốt nhu cầu của tôi trong hầu hết các tình huống. Thay vì sử dụng ống kính ngoài, tôi thường ưu tiên di chuyển lại gần chủ thể hơn để có được bức ảnh chất lượng tốt nhất. Phương pháp này không chỉ giữ nguyên độ sắc nét mà còn mang lại bố cục tự nhiên hơn.
Trong những trường hợp cần chụp ảnh ở khoảng cách xa hơn mà camera điện thoại không thể đáp ứng trọn vẹn, tôi thường chuyển sang sử dụng chiếc máy ảnh mirrorless chuyên dụng của mình. Việc đầu tư vào một chiếc máy ảnh không gương lật mang lại hiệu suất zoom quang học và chất lượng hình ảnh vượt trội hơn hẳn so với bất kỳ giải pháp ống kính gắn ngoài nào cho smartphone.
Phong cảnh núi và thác nước chụp bằng smartphone ở chế độ zoom 1x, minh họa chất lượng zoom tích hợp
Trước khi quyết định mua một chiếc ống kính gắn ngoài, bạn nên cân nhắc kỹ về những gì mình thực sự mong muốn từ camera điện thoại. Khả năng zoom quang học tích hợp trên các smartphone hiện đại thường là một giải pháp tối ưu và tiện lợi hơn nhiều so với việc phải gắn thêm các phụ kiện rườm rà.
2. Các Tùy Chỉnh Tiêu Cự Đã Tích Hợp Sẵn
Sự linh hoạt là một trong những yếu tố hàng đầu khi tôi chọn mua ống kính cho máy ảnh mirrorless. Điều này giải thích tại sao phần lớn ống kính của tôi là các loại ống kính zoom. Đối với smartphone, tôi cũng coi trọng sự linh hoạt, nhưng khác với máy ảnh chuyên nghiệp, điện thoại đã cung cấp sẵn các tùy chọn để điều chỉnh tiêu cự ngay từ bên trong.
Ví dụ, trên chiếc iPhone của tôi, chỉ cần một thao tác chạm đơn giản, tôi có thể dễ dàng chuyển đổi giữa các tiêu cự 0.5x (góc siêu rộng) và 1x (góc tiêu chuẩn) ngay trên màn hình camera chính. Ngoài ra, ứng dụng Ảnh tích hợp sẵn còn cho phép tôi cắt (crop) những phần không mong muốn của bức ảnh, điều chỉnh bố cục mà không cần phải lo lắng về việc bị giới hạn bởi tiêu cự ban đầu khi chụp.
3. Dễ Dàng Áp Dụng Bộ Lọc Ngay Trên Điện Thoại
Một trong những lý do khiến nhiều người tìm mua ống kính gắn ngoài cho smartphone là để có được các bộ lọc mới, đặc biệt là kính lọc ND (Neutral Density). Mặc dù những bộ lọc này có thể mang lại hiệu ứng độc đáo và sáng tạo, chúng không phải là yếu tố thiết yếu đối với tôi.
Trên thực tế, tôi có thể áp dụng vô số bộ lọc khác nhau cho ảnh chụp bằng smartphone mà không cần tải thêm bất kỳ ứng dụng bên thứ ba nào. Một số bộ lọc yêu thích của tôi trên iPhone bao gồm Vivid (Sống động) và Dramatic Warm (Ấm áp kịch tính). Ngoài ra, điện thoại còn cung cấp một loạt tùy chọn ảnh đen trắng chất lượng cao.
Giao diện ứng dụng Ảnh trên iPhone khi áp dụng bộ lọc Vivid, thể hiện khả năng chỉnh sửa ảnh tích hợp
Nếu tôi muốn có thêm nhiều lựa chọn hơn, tôi có thể dễ dàng tải xuống các ứng dụng camera chuyên nghiệp để chụp ảnh chất lượng cao hơn. Mặc dù tôi vẫn cân nhắc việc sở hữu một chiếc kính lọc ND nếu tìm thấy một loại phù hợp với phong cách cá nhân, cho đến nay, tôi vẫn chưa cảm thấy cần thiết.
4. Ống Kính Gắn Ngoài Gây Cồng Kềnh và Kém Riêng Tư
Một số ống kính gắn ngoài, đặc biệt là các loại lớn như ống kính zoom 50mm, gây cảm giác cồng kềnh và khó chịu. Chúng không thân thiện với việc bỏ túi và bạn cần phải tháo rời chúng trước khi cất điện thoại.
Hơn nữa, tôi thường thích chụp ảnh ở nơi công cộng một cách kín đáo và không muốn thu hút sự chú ý không cần thiết. Việc giữ mọi thứ đơn giản và gọn gàng giúp trải nghiệm nhiếp ảnh của tôi trở nên thoải mái và thú vị hơn rất nhiều.
5. Nguy Cơ Biến Dạng Ảnh Từ Ống Kính Bên Ngoài
Nếu bạn đã từng chụp ảnh với bất kỳ loại ống kính nào, chắc hẳn bạn đã ít nhất một lần gặp phải hiện tượng biến dạng hình ảnh (image distortion). Điều này xảy ra ngay cả với những ống kính máy ảnh mirrorless tốt nhất, có giá trị hàng nghìn đô la. Tuy nhiên, tôi nhận thấy rằng hiện tượng này xảy ra thường xuyên và rõ rệt hơn nhiều khi sử dụng ống kính gắn ngoài cho smartphone.
Vì phần lớn ống kính gắn ngoài cho smartphone là sản phẩm của các bên thứ ba, độ biến dạng thường tệ hơn so với khi chụp bằng camera gốc của điện thoại. Mặc dù những vấn đề này có thể được khắc phục dễ dàng bằng các công cụ chỉnh sửa ảnh chuyên nghiệp như Lightroom, bạn có thể gặp khó khăn nếu không có quyền truy cập vào phần mềm chỉnh sửa ảnh bên thứ ba.
Những biến dạng này không phải lúc nào cũng là yếu tố quyết định, nhưng chúng là điều bạn nên cân nhắc kỹ nếu đang có ý định mua ống kính ngoài.
6. Không Thích Quy Trình Thiết Lập Rườm Rà
Tôi thích chụp ảnh đường phố bằng smartphone hơn là DSLR (và nhiều thể loại khác) vì việc mang theo điện thoại tiện lợi hơn rất nhiều. Tất cả những gì tôi cần làm là lấy smartphone ra khỏi túi, mở ứng dụng Camera và bắt đầu chụp ảnh. Ngay cả khi không thay ống kính trên máy ảnh mirrorless, việc chọn đúng cài đặt đôi khi cũng khá rắc rối.
Nếu tôi sử dụng ống kính gắn ngoài, tôi sẽ phải dành thêm thời gian để thiết lập điện thoại. Các ống kính nhỏ hơn chỉ cần gắn kẹp vào, nhưng các loại lớn hơn có thể yêu cầu quy trình thiết lập phức tạp hơn. Hơn nữa, vì điện thoại nhỏ gọn hơn nhiều, bạn có thể cần phải thiết lập cả chân máy (tripod) nữa.
Tôi không nghĩ thời gian thiết lập thêm này đáng để bỏ công sức. Tôi thà sử dụng máy ảnh mirrorless cho những bức ảnh phức tạp hơn và smartphone cho những khoảnh khắc đời thường, giản dị.
7. Ứng Dụng Chụp Ảnh Mang Lại Sự Linh Hoạt Cần Thiết
Một lập luận phổ biến chống lại camera smartphone là chúng không linh hoạt bằng máy ảnh chuyên nghiệp. Bạn có thể zoom, nhưng không đạt được mức độ tương đương với ống kính máy ảnh chuyên nghiệp. Trong hầu hết các trường hợp, bạn thậm chí không thể thay đổi tốc độ màn trập (shutter speed) và ISO.
Giao diện ứng dụng ProCam trên smartphone, minh họa khả năng điều khiển nhiếp ảnh chuyên nghiệp
Mặc dù tôi đồng ý rằng smartphone có những hạn chế nhất định so với máy ảnh chuyên dụng, bạn vẫn có thể tùy chỉnh cài đặt nhiều hơn bạn nghĩ. Tương tự như ống kính camera chuyên nghiệp, bạn có thể thay đổi khẩu độ (aperture) trong một số trường hợp (ví dụ, chế độ Chân dung (Portrait Mode) của Apple).
Nếu tôi cần sự linh hoạt cao hơn, tôi có thể dễ dàng tải xuống các ứng dụng bên thứ ba. Chẳng hạn, ứng dụng ProCamera trên iOS có hiệu suất chụp thiếu sáng tốt và công nghệ chống rung, mang lại khả năng kiểm soát gần như một máy ảnh chuyên nghiệp.
8. Không Muốn Mang Thêm Phụ Kiện Rườm Rà
Việc thiết lập thêm ống kính đã là một rắc rối, và tôi không muốn mang thêm bất kỳ thiết bị nào không cần thiết. Mang theo nhiều ống kính trong túi xách rất phiền phức, và việc liên tục lo lắng về chúng làm mất đi niềm vui của nhiếp ảnh.
Bức ảnh hoàng hôn tuyệt đẹp chụp bằng iPhone với bộ lọc Vivid, cho thấy hiệu quả của các tính năng tích hợp
Một vấn đề khác là việc mang vác nhiều đồ khiến bạn dễ bỏ quên thiết bị hơn. Tôi thường xuyên dọn dẹp túi xách ở nhà để tránh lộn xộn, nhưng điều này đã dẫn đến việc tôi vô tình bỏ quên những vật dụng thiết yếu nhiều lần hơn tôi muốn thừa nhận.
Việc có sẵn camera smartphone để sử dụng ngay lập tức – và biết rằng tôi không bỏ lỡ bất kỳ khoảnh khắc nào khi để lại các thiết bị phụ trợ ở nhà – giúp tôi chụp được nhiều ảnh hơn một cách dễ dàng. Điều này, đến lượt nó, giúp tôi cải thiện kỹ năng chụp ảnh một cách tự nhiên.
Vì nhiều lý do, tôi cảm thấy mình sẽ tốt hơn khi không sử dụng ống kính gắn ngoài cho smartphone. Tôi không thích mang vác nhiều đồ hơn mức cần thiết, và việc chụp ảnh trở nên dễ dàng hơn nhiều khi không phải thiết lập thêm các thiết bị bên ngoài. Trong nhiều trường hợp, khả năng zoom tích hợp của smartphone đã đủ tốt để chụp những bức ảnh đẹp.
