Windows 11 thường hoạt động khá tốt ngay khi cài đặt, nhưng một số cài đặt mặc định có thể âm thầm làm chậm thiết bị hoặc xâm phạm quyền riêng tư của bạn. Để có một trải nghiệm nhanh hơn, mượt mà hơn và an toàn hơn, dưới đây là 9 điều bạn nên thay đổi ngay lập tức trên hệ điều hành này. Việc tinh chỉnh các thiết lập này không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu suất mà còn đảm bảo quyền riêng tư và sự tiện lợi trong quá trình sử dụng hàng ngày, biến chiếc PC Windows 11 của bạn trở thành một công cụ làm việc và giải trí hiệu quả hơn.
1. Hiển thị Phần Mở Rộng Tệp Để Dễ Nhận Diện Loại Tệp Tin
Windows mặc định ẩn phần mở rộng tệp (file extensions), nhưng đây là một thiết lập không nên duy trì. Việc hiển thị phần mở rộng tệp giúp bạn dễ dàng nhận diện các tệp độc hại có thể bị nhầm lẫn với tài liệu an toàn. Hơn nữa, nó cũng hữu ích khi bạn cần nhanh chóng xác định và thay đổi loại tệp khi cần thiết, đặc biệt đối với người dùng thường xuyên làm việc với nhiều định dạng tài liệu, hình ảnh hay video khác nhau.
Để hiển thị phần mở rộng tệp trong Windows 11, bạn hãy mở File Explorer, điều hướng đến View > Show, sau đó chọn File name extensions. Khi đã bật, tất cả các tệp trong File Explorer sẽ hiển thị tên đầy đủ của chúng, bao gồm cả phần mở rộng.
2. Tối Ưu Chế Độ Nguồn Điện Cho Hiệu Suất Vượt Trội
Windows có ba chế độ nguồn điện: “Best performance” (Hiệu suất tốt nhất), “Balanced” (Cân bằng) và “Best power efficiency” (Tiết kiệm điện tốt nhất). Nếu PC của bạn hoạt động ì ạch dù có cấu hình phần cứng khá, rất có thể nó đang bị kẹt ở chế độ tiết kiệm năng lượng, ưu tiên thời lượng pin hơn là tốc độ. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người dùng cần hiệu năng cao cho các tác vụ nặng như chơi game, chỉnh sửa video hoặc chạy các ứng dụng đòi hỏi nhiều tài nguyên.
Để thay đổi chế độ nguồn điện, hãy truy cập Settings > System > Power and Battery, sau đó nhấp vào Power Mode. Đối với thiết bị đang cắm sạc (“Plugged in”), hãy chọn Best Performance. Tương tự, đối với thiết bị đang dùng pin (“On Battery”), bạn nên chọn Balanced hoặc Best Performance để giảm thiểu tình trạng giảm hiệu suất khi sử dụng laptop mà không cắm sạc. Các cài đặt chính xác tại đây sẽ thay đổi tùy thuộc vào việc bạn đang sử dụng máy tính để bàn hay máy tính xách tay, nhưng nguyên tắc chung là ưu tiên hiệu suất khi cần.
Cài đặt chế độ nguồn điện trong Windows 11 để tối ưu hiệu suất hoặc tiết kiệm pin.
3. Tăng Tần Số Quét Màn Hình Để Hình Ảnh Mượt Mà Hơn
Một màn hình có tần số quét cao nên mang lại hình ảnh mượt mà hơn. Đáng tiếc, Windows không phải lúc nào cũng sử dụng tần số quét tối đa được hỗ trợ. Hệ thống thường bị kẹt ở mức 60Hz để bảo toàn thời lượng pin hoặc tối ưu hóa hiệu suất, điều này có nghĩa là bạn đang bỏ lỡ những hình ảnh siêu mượt mà ngay cả trên màn hình tần số quét cao. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến trải nghiệm chơi game hoặc xem nội dung đa phương tiện động.
Để thay đổi tần số quét màn hình, hãy vào Settings > Display, sau đó nhấp vào Advanced display (Màn hình nâng cao) trong mục Related settings (Cài đặt liên quan). Nhấp vào menu thả xuống Choose a refresh rate (Chọn tần số quét) và chọn tần số quét bạn mong muốn từ các tùy chọn có sẵn.
Nếu màn hình của bạn hỗ trợ ít nhất 120Hz và VRR (Variable Refresh Rate – Tần số quét thay đổi), bạn có thể bật Dynamic refresh rate (DRR). Với DRR được bật, Windows sẽ tự động điều chỉnh tần số quét dựa trên những gì bạn đang thực hiện, mang lại sự cân bằng tối ưu giữa hiệu suất hình ảnh và hiệu quả năng lượng.
4. Tắt Quảng Cáo và Nội Dung Đề Xuất Phiền Phức Trên Windows 11
Quảng cáo gây khó chịu ở khắp mọi nơi, nhưng đặc biệt là trên máy tính Windows 11 của bạn. Microsoft thích “dội bom” người dùng bằng các thông báo Xbox và mặc định đẩy các ứng dụng được đề xuất thẳng vào menu Start của bạn. Những quảng cáo này không chỉ gây phân tâm mà còn có thể làm giảm hiệu suất tổng thể của hệ thống, đặc biệt là khi chúng chạy ngầm hoặc tiêu tốn tài nguyên mạng.
Không may, đó mới chỉ là khởi đầu. Bạn cũng sẽ gặp quảng cáo trong suốt trang Cài đặt (Settings) quảng bá Copilot+ và Office 365, trong File Explorer, trên màn hình khóa, và thậm chí trong thanh tìm kiếm. Điều này có thể khiến trải nghiệm người dùng trở nên kém thân thiện và phiền toái.
May mắn thay, bạn có thể gỡ bỏ quảng cáo khỏi menu Start và thanh tìm kiếm trên Windows 11 từ trang Cài đặt. Dưới đây là các bước để tắt thêm nhiều quảng cáo khác:
- Ứng dụng Cài đặt (Settings app): Đi tới Settings > Privacy and security > General. Tắt công tắc để tắt Show me suggested content in the Settings app (Hiển thị nội dung đề xuất cho tôi trong ứng dụng Cài đặt).
- File Explorer: Mở File Explorer, nhấp vào biểu tượng ba chấm trên thanh công cụ và chọn Options (Tùy chọn). Mở tab View (Xem), cuộn xuống và bỏ chọn Show sync provider notifications (Hiển thị thông báo nhà cung cấp đồng bộ hóa). Nhấp vào Apply (Áp dụng) và OK để lưu các thay đổi.
- Widgets: Nhấp chuột phải vào thanh tác vụ (taskbar) và chọn Taskbar settings (Cài đặt thanh tác vụ). Trong mục Taskbar items (Các mục thanh tác vụ), tắt công tắc Widgets.
- Dọn dẹp menu Start: Mở menu Start và gỡ bỏ tất cả các phím tắt ứng dụng đã ghim. Hầu hết trong số này là các phím tắt giữ chỗ mà chỉ cài đặt ứng dụng thực sự khi bạn nhấp vào chúng.
Nếu bạn sử dụng trình duyệt Edge, hãy tắt News Feed để loại bỏ những nội dung lan truyền vô nghĩa trên trang khởi động mỗi khi bạn mở trình duyệt.
5. Điều Chỉnh Cài Đặt Đồng Bộ OneDrive
Nếu bạn sử dụng gói đăng ký Office 365 với 1TB dung lượng OneDrive, đây là một cách tuyệt vời để giữ tài liệu và tệp của bạn được đồng bộ hóa trên các thiết bị. Tuy nhiên, ngay cả với dung lượng lớn như vậy, nhiều người vẫn không muốn sao lưu mọi thứ từ các Thư mục đã biết (Known Folders) như Pictures, Videos và Documents. Đặc biệt, nếu bạn đang sử dụng gói miễn phí, giới hạn 5GB nhỏ bé đó sẽ đầy lên rất nhanh.
Thay vì để OneDrive tự động chọn những gì cần đồng bộ, bạn có thể tự tay chọn những thư mục nào sẽ được sao lưu. Dưới đây là cách thực hiện:
- Đảm bảo OneDrive đang chạy.
- Trong khu vực thông báo hệ thống (system tray), nhấp vào biểu tượng OneDrive.
- Nhấp vào biểu tượng bánh răng và chọn Settings (Cài đặt).
- Trong tab Sync and backup (Đồng bộ và sao lưu), nhấp vào Manage backup (Quản lý sao lưu).
- Tắt bất kỳ thư mục nào bạn không muốn đồng bộ (như Documents, Pictures, Desktop, Music, hoặc Videos).
- Cuối cùng, nhấp vào Save changes (Lưu thay đổi) để áp dụng các tùy chọn của bạn.
Cài đặt quản lý sao lưu thư mục của OneDrive trên Windows 11.
6. Tùy Chỉnh Thanh Taskbar Theo Ý Muốn
Mặc dù bạn vẫn có thể di chuyển thanh tác vụ (Taskbar) từ giữa ra bên trái, Windows 11 không còn cho phép bạn đặt nó ở phía trên, bên trái hoặc bên phải màn hình. Để khôi phục sự linh hoạt đó, bạn có thể sử dụng Vertical Taskbar for Windows 11 của Windhawk, một công cụ của bên thứ ba bổ sung nhiều cải tiến cho trải nghiệm Windows. Windhawk cũng khôi phục tùy chọn bỏ nhóm và dán nhãn, cho phép bạn hiển thị các nút riêng biệt cho từng cửa sổ ứng dụng, giúp quản lý không gian làm việc hiệu quả hơn.
Vì bạn có thể nhanh chóng truy cập Windows Search bằng phím Win, việc ẩn thanh tìm kiếm trên taskbar là một ý hay để tiết kiệm không gian. Tương tự, nút Task View cũng dễ dàng truy cập bằng phím tắt Win + Tab. Để ẩn các mục này, nhấp chuột phải vào thanh tác vụ, chọn Taskbar settings, và tắt tùy chọn Search (Tìm kiếm) và Task view (Xem tác vụ).
7. Kích Hoạt và Hiệu Chỉnh HDR Cho Trải Nghiệm Hình Ảnh Tốt Nhất
Nếu bạn có màn hình tương thích HDR nhưng không ấn tượng với chất lượng nội dung HDR trên Windows 11, việc hiệu chỉnh màn hình cho HDR có thể giúp ích đáng kể. Microsoft có một ứng dụng hiệu chỉnh HDR dành riêng cho Windows cho phép bạn hiệu chỉnh màn hình HDR của mình và tối ưu hóa nó cho các trò chơi HDR cũng như các nội dung khác trên PC Windows 11 của bạn. Bạn có thể tìm hiểu cách tận dụng tối đa HDR trên Windows 11 tại đây để cải thiện độ tương phản, màu sắc và độ sáng, mang lại trải nghiệm xem sống động hơn.
8. Thay Đổi Công Cụ Tìm Kiếm Mặc Định
Microsoft có thể nghĩ Bing là đối thủ của Google, nhưng nhiều người dùng không đồng ý—và một số thậm chí còn ưu tiên các lựa chọn thay thế tập trung vào quyền riêng tư như DuckDuckGo. Mặc dù vậy, Bing vẫn là công cụ tìm kiếm mặc định trong cả Microsoft Edge và Windows Search, điều này có thể không phù hợp với thói quen và sở thích tìm kiếm của bạn.
Thay đổi công cụ tìm kiếm mặc định trong Edge khá dễ dàng, nhưng việc loại bỏ kết quả web của Bing khỏi menu Start đòi hỏi một chút công sức hơn. Bạn sẽ cần tinh chỉnh một cài đặt trong Registry để tắt hoàn toàn tính năng này. Để thực hiện:
- Nhấn Win + R, gõ regedit, và nhấp OK để mở Registry Editor. Sau đó điều hướng đến đường dẫn sau:
HKEY_CURRENT_USER > Software > Policies > Microsoft > Windows > Explorer - Nhấp chuột phải vào thư mục Explorer, chọn New > DWORD (32-bit) Value, và đặt tên là DisableSearchBoxSuggestions.
- Nhấp đúp vào mục mới, đặt Value data thành 1, sau đó nhấp OK.
- Đóng Registry Editor.
Để áp dụng thay đổi, mở Task Manager, đi đến tab Processes, tìm File Explorer, và nhấp vào Restart task từ thanh công cụ. Màn hình của bạn có thể tắt trong giây lát khi File Explorer khởi động lại, nhưng một khi nó trở lại, kết quả Bing sẽ không còn xuất hiện trong menu Start nữa.
Giao diện Registry Editor trong Windows 11 khi tùy chỉnh cài đặt tìm kiếm.
9. Cài Đặt PowerToys – Bộ Công Cụ Quyền Năng Cho Windows 11
Tôi biết đây không chính xác là một thay đổi cài đặt mặc định, nhưng hãy tin tôi về điều này. PowerToys là một bộ sưu tập các tiện ích có thể nâng cao và mở rộng chức năng của máy tính Windows của bạn. Nó cung cấp các công cụ mạnh mẽ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn và tùy chỉnh trải nghiệm Windows theo cách mà các cài đặt mặc định không thể làm được.
Một trong những công cụ yêu thích của tôi là PowerToys Run, một công cụ khởi chạy mạnh mẽ mà bạn có thể truy cập bằng cách nhấn Alt + Spacebar để nhanh chóng mở ứng dụng và tệp. Một công cụ tuyệt vời khác là Awake, có thể giúp PC của bạn luôn hoạt động mà không cần thay đổi cài đặt chế độ ngủ của hệ thống. Bạn muốn khởi chạy một nhóm ứng dụng đến các vị trí cụ thể chỉ bằng một cú nhấp chuột? Workspaces sẽ giúp bạn. Và Color Picker là một cứu tinh khi tôi làm việc thiết kế giao diện người dùng—nó cho phép bạn lấy bất kỳ màu nào trên màn hình ngay lập tức.
Nếu bạn chưa thử, hãy dành chút thời gian khám phá mọi thứ mà PowerToys mang lại cho bạn. Nó được đóng gói với các công cụ thông minh giúp các tác vụ hàng ngày nhanh hơn và mượt mà hơn, từ đó nâng cao đáng kể năng suất làm việc của bạn trên Windows 11.
Bất kể bạn muốn hiệu suất cao hơn, ít phiền toái hơn, hay các cải tiến bổ sung, những mẹo trên sẽ giúp bạn khắc phục các cài đặt mặc định có vấn đề mà Microsoft đã thiết lập sẵn trên Windows 11. Bằng cách áp dụng những thay đổi này, bạn không chỉ nâng cao hiệu quả làm việc mà còn đảm bảo một trải nghiệm sử dụng hệ điều hành ổn định, bảo mật và tiện lợi hơn. Hãy thử áp dụng ngay để thấy sự khác biệt rõ rệt trên thiết bị của bạn.
