Đây là lần thứ hai tôi viết lại bài này, vì con mèo của tôi đã làm đổ cốc nước và khiến tôi mất hết công việc. Tại sao ư? Bởi vì tôi đang sử dụng The Most Dangerous Writing App – ứng dụng viết lách được mệnh danh là “nguy hiểm nhất”.
Một “Bảng Trắng” Đầy Thách Thức
The Most Dangerous Writing App là “đứa con tinh thần” của kỹ sư phần mềm Manuel Ebert. Theo truyền thuyết, ông đã thai nghén ý tưởng và xây dựng ứng dụng này chỉ trong một đêm với hai ly rượu vang. Kết quả là một ứng dụng đúng như mục đích của nó: đơn giản, hiệu quả và… tàn bạo. Hãy để tôi giải thích.
Giao diện khởi động của The Most Dangerous Writing App với vùng viết trống và con trỏ nhấp nháy.
Ứng dụng chỉ là một không gian trống nơi bạn có thể gõ chữ. Không định dạng, không Markdown, không có gì ngoài một con trỏ đỏ nhấp nháy đáng ngại và một trang trắng tinh bạn phải lấp đầy bằng chữ. Khi mới bắt đầu, nó giống như bất kỳ hộp văn bản nào khác, khá tương đồng với ghi chú Obsidian khi có lề ở hai bên.
Nhưng khoảnh khắc bạn ngừng tay, do dự hay tạm dừng dù chỉ một chút, bạn sẽ nhận ra có điều gì đó khác biệt. Các từ và chữ cái bắt đầu mờ đi và chuyển sang màu đỏ. Với mỗi mili giây trôi qua, mức độ khẩn cấp tăng lên. Bất cứ điều gì đang xảy ra, nó không hề tốt. Bạn cần ngăn chặn nó. Nhưng bạn có thể làm gì trên một “bảng trắng” trần trụi, không khoan nhượng này? Thật sự, còn cách nào khác – ngoài việc… viết?
Đó chính là toàn bộ “trò chơi”. Bạn viết, hoặc các từ của bạn sẽ bị xóa. Ứng dụng không bao giờ cảnh báo rõ ràng về hậu quả, nhưng hiệu ứng màu đỏ rất rõ ràng và trực quan đến mức nó ngay lập tức kích hoạt bản năng “chiến đấu hay bỏ chạy” của bạn, ngoại trừ việc bỏ chạy đồng nghĩa với việc mất tất cả.
Không Thể Qua Mặt Hay Lừa Dối Ứng Dụng Này
Sau khi nỗ lực viết một mạch, bạn có thể cảm thấy mình xứng đáng có một lối tắt. Có lẽ bạn có thể lén lút sao chép tác phẩm của mình và tự cứu mình khỏi thảm họa. Bạn thử, và nhận ra không có phím tắt cũ nào hoạt động. Bạn thậm chí không thể nhấp chuột phải để sao chép từ menu ngữ cảnh. Và rồi bạn cảm thấy tội lỗi khi cố gắng “gian lận” một ứng dụng, dù khắc nghiệt, nhưng cuối cùng lại vì lợi ích tốt nhất của bạn.
Tất nhiên, có nhiều cách để sao chép văn bản từ một trang web khi nó không cho phép. Bạn có thể “bẻ khóa” ứng dụng và sao chép bất cứ khi nào bạn muốn. Nhưng nếu bạn định làm vậy, tại sao bạn lại sử dụng ứng dụng này ngay từ đầu?
Nếu bạn thành công “sống sót” qua phiên viết của mình, bạn sẽ được tưởng thưởng. Thanh thời gian màu xám ở trên cùng trang sẽ lấp đầy toàn bộ chiều rộng màn hình và chuyển sang màu xanh lá cây, cùng với một nút Export (Xuất) xuất hiện ở góc trên bên phải.
Nút Export là “tấm vé” thoát ra mà bạn đã khó khăn mới có được. Bạn lấy tác phẩm của mình và sau tất cả căng thẳng đó, thề rằng mình sẽ không bao giờ đụng đến thứ này nữa. Nhưng rồi bạn thấy nút Start Again (Bắt đầu lại), đang “trêu ngươi” bạn. Và nếu bạn giống tôi, bạn có thể sẽ bấm vào nó.
Tại Sao Lại Có Người Muốn Dùng Một Ứng Dụng Như Vậy?
Bất kỳ ai đã từng vật lộn với chứng tắc ý tưởng (writer’s block), đó chính là đối tượng. Tắc ý tưởng là một vấn đề có thật và nó thật tồi tệ. Hầu hết các giải pháp bạn nghĩ ra để “truyền cảm hứng” và vượt qua nó đều nằm ngoài tầm với. Tôi cá là tôi sẽ có cảm hứng hơn nếu được viết trong một vườn hoa anh đào ở Tokyo, nhưng tôi không đủ khả năng đó.
The Most Dangerous Writing App mang đến một giải pháp tàn nhẫn cho một vấn đề cứng đầu. Thay vì thêm đồ họa để việc viết lách trở nên hấp dẫn hơn, hay hiệu ứng âm thanh mỗi khi bạn hoàn thành một câu để tăng dopamine, ứng dụng này lại làm điều ngược lại. Nó không dựa vào dopamine mà dựa vào adrenaline. Bạn viết, hoặc bạn mất tất cả.
Văn bản chuyển sang màu đỏ và mờ dần trong The Most Dangerous Writing App, minh họa cơ chế xóa chữ khi dừng viết.
Áp lực tạo ra kim cương và đưa từ ngữ lên trang giấy. Một thực tế là bất kỳ điều gì được viết ra đều tốt hơn là không viết gì cả. Ít nhất thì bạn cũng có thứ gì đó để làm việc. Ít nhất bạn cũng sẽ biết rằng phần giới thiệu bạn nghĩ sẽ hiệu quả lại không hiệu quả. Bạn sẽ không biết cho đến khi bạn viết nó ra!
Trạng Thái “Dòng Chảy” Và Sự Đánh Đổ Cầu Toàn
Tâm lý đằng sau ứng dụng này rất đơn giản: nó buộc bạn phải vào trạng thái “dòng chảy” (flow state). Trạng thái dòng chảy là khi bạn tập trung đến mức mọi thứ khác đều biến mất. Sự cấp bách của ứng dụng đẩy bạn vào vùng tập trung đó. Bạn phải tiếp tục viết, dù có ý tưởng hay không. Khi đó là chỉ thị chính của bạn, bạn không thể nghĩ về bất cứ điều gì khác ngoài việc viết.
Có một lợi ích khác: ứng dụng này tiêu diệt bệnh cầu toàn. The Most Dangerous Writing App là đồng minh tốt nhất của bạn nếu bạn thấy mình nhấn phím xóa (backspace) nhiều hơn bất kỳ phím nào khác trong các phiên viết lách. Bạn phải viết, và nếu việc hoàn thiện một câu văn nào đó lại có nguy cơ mất đi mọi thứ bạn đã viết, thì sự hoàn hảo đó không đáng giá. “The show must go on.”
Căng thẳng, ở đây, là yếu tố thúc đẩy sáng tạo của bạn. Đôi khi, bạn sẽ không có chút manh mối nào về việc nên viết gì tiếp theo. Nhưng khi các từ của bạn bắt đầu chuyển sang màu đỏ và bạn cảm thấy một chút hoảng sợ dâng lên, bộ não của bạn sẽ “ho ra” một thứ gì đó, bất cứ điều gì, để giữ bạn tiếp tục cuộc chơi. Cuối cùng, bạn sẽ viết ra những thứ mà bạn sẽ không bao giờ tạo ra nếu viết trong lúc thư thả.
Cuối cùng, có một lời hứa về việc thực sự tiến lên với những gì bạn đã viết. Nếu bạn “sống sót” qua phiên làm việc, bạn sẽ có khá nhiều nội dung để xử lý. Bạn có thể xuất nó ra và sau đó kiểm tra lại bao nhiêu tùy thích.
Tôi suýt chút nữa đã mất toàn bộ phần này vì tôi đã mất quá nhiều thời gian để nghĩ xem nên bắt đầu phần kết luận như thế nào.
Liều Thuốc “Cú Đấm” Chữa Chứng Tắc Ý Tưởng
The Most Dangerous Writing App không dành cho những người yếu tim hay những người thường xuyên cầu toàn. Nhưng nếu bạn cần một cú hích thực sự, tức thì để thoát khỏi tình trạng tê liệt sáng tạo, không có gì sánh được với việc đối mặt với vùng mờ đỏ của sự “diệt vong”. Bạn sẽ viết, hoặc bạn sẽ mất tất cả – theo nghĩa đen.
Đôi khi, đó chính xác là kiểu nguy hiểm mà một người viết cần. Tôi đã viết hơn 900 từ trong chưa đầy 10 phút. Điều đó đơn giản là không thể nếu không có “người bạn đồng hành” nguy hiểm nhưng đầy thiện ý của tôi.
