Hệ điều hành Windows đi kèm với rất nhiều dịch vụ và tiến trình chạy nền, và nếu máy tính của bạn không đủ mạnh để xử lý lượng tài nguyên này, bạn có thể thấy CPU của mình bị chiếm dụng đáng kể bởi các dịch vụ Windows ẩn. Không phải tất cả các dịch vụ này đều quan trọng, điều này có nghĩa là bạn có thể tắt một số trong số chúng để giải phóng tài nguyên CPU và giúp máy tính hoạt động mượt mà hơn. Việc tối ưu hóa này đặc biệt hữu ích cho những người dùng muốn tăng tốc máy tính Windows và cải thiện hiệu suất tổng thể.
1. Runtime Broker
Runtime Broker là một dịch vụ Windows quản lý các quyền truy cập cho các ứng dụng từ Microsoft Store chạy trong nền. Dịch vụ này được thiết kế để chỉ tiêu thụ khoảng 20 đến 30 phần trăm CPU trong điều kiện tốt nhất, nhưng nó thường xuyên tăng đột biến mức sử dụng tài nguyên. Những đợt tăng đột biến không đều này có thể được kích hoạt bởi một ứng dụng Store mà bạn đang sử dụng, hoặc một ứng dụng đã yêu cầu quyền trong nền.
Trong mọi trường hợp, điều này có thể làm chậm máy tính của bạn trong vài giây và khá khó chịu khi nó xảy ra liên tục. Nếu máy tính không có đủ RAM, nó thậm chí có thể khiến hệ thống bị treo đến mức bạn cần phải khởi động lại cứng. Miễn là bạn không sử dụng bất kỳ ứng dụng nào từ Microsoft Store, việc vô hiệu hóa Runtime Broker sẽ không ảnh hưởng đến trải nghiệm sử dụng Windows của bạn và sẽ giúp bạn tiết kiệm một phần đáng kể tài nguyên CPU.
Để vô hiệu hóa Runtime Broker, hãy mở Task Manager, chuyển đến tab Processes (Tiến trình), sau đó tìm và đóng tiến trình Runtime Broker. Dịch vụ này sẽ không tự động khởi chạy lại trừ khi Microsoft Store hoặc một ứng dụng liên quan được mở. Nó cũng thường được kích hoạt bởi các mẹo và thông báo của Windows, vì vậy việc tắt chúng cũng góp phần giảm tải cho CPU.
2. Windows Search Indexer
Đúng như tên gọi, Windows Search Indexer chạy trong nền để duy trì một chỉ mục được cập nhật, có thể tìm kiếm các tệp, tài liệu, hình ảnh, video và email được lưu trữ trên máy tính của bạn. Mặc dù nó hỗ trợ rất nhiều khi bạn tìm kiếm một tệp bị mất, nhưng dịch vụ này có xu hướng làm tăng đột biến mức sử dụng CPU khi lập chỉ mục các tệp lớn hoặc sửa chữa chỉ mục cơ bản.
Nếu bạn không có đủ tài nguyên CPU, riêng dịch vụ này cũng có thể làm chậm Windows một cách đáng kể. Trừ khi bạn liên tục tìm kiếm các tệp, bạn nên vô hiệu hóa dịch vụ này theo các bước sau:
- Nhấn phím Windows + R để mở hộp thoại Run (Chạy).
- Gõ services và nhấn Enter.
- Tìm và nhấp đúp vào dịch vụ Windows Search.
- Nhấp vào nút Disable (Tắt) để tắt dịch vụ. Nếu bạn muốn vô hiệu hóa dịch vụ vĩnh viễn, hãy chọn tùy chọn Disabled (Đã tắt) trong menu thả xuống Startup type (Loại khởi động).
Lưu ý rằng điều này sẽ làm chậm đáng kể việc tìm kiếm tệp trong File Explorer. Tuy nhiên, trừ khi bạn liên tục tìm kiếm các tệp trên máy tính, bạn vẫn có thể sử dụng bình thường.
3. Antimalware Service Executable (Windows Security)
Antimalware Service Executable, hay MsMpEng.exe, là dịch vụ bảo mật của Windows chạy liên tục trong nền và quét máy tính của bạn theo thời gian thực để tìm bất kỳ mối đe dọa nào. Tuy nhiên, đôi khi nó có xu hướng quét các tệp hoặc thư mục lớn, điều này có thể làm tăng đột biến mức sử dụng CPU.
Nếu bạn có nhiều tệp lớn được lưu trữ trên hệ thống, Windows Search Indexer và Antimalware Service Executable có thể chiếm tới 50% CPU của bạn.
Bạn có thể vô hiệu hóa dịch vụ này, nhưng nó sẽ khiến bạn dễ bị tấn công bởi virus và phần mềm độc hại. Bạn có thể tạm thời vô hiệu hóa nó từ Task Manager, nhưng tiến trình này sẽ khởi chạy lại sớm hay muộn. Để vô hiệu hóa vĩnh viễn, bạn sẽ phải tắt tính năng bảo vệ thời gian thực trong Windows Security:
- Mở Windows Security (Bảo mật Windows) và nhấp vào Virus & threat protection (Bảo vệ khỏi virus & mối đe dọa).
- Trong mục Virus & threat protection settings (Cài đặt bảo vệ khỏi virus & mối đe dọa), nhấp vào Manage settings (Quản lý cài đặt).
- Vô hiệu hóa thanh trượt Real-time protection (Bảo vệ thời gian thực).
Chúng tôi không khuyến nghị làm điều này. Cá nhân, thà để Windows Security làm chậm máy tính một chút còn hơn để máy tính dễ bị phần mềm độc hại tấn công. Nhưng nếu bạn đang gặp tình trạng thiếu hụt CPU nghiêm trọng, bạn có thể thử tắt Windows Security và dùng các giải pháp chống virus miễn phí khác có thể tiêu thụ ít tài nguyên hơn. Một lựa chọn khác là lên lịch quét thủ công trong những giờ không làm việc, để Windows Security không chạy quét nền trong giữa ngày làm việc của bạn.
4. CTF Loader
CTF Loader hỗ trợ các phương thức nhập liệu văn bản thay thế như nhận dạng giọng nói và chữ viết tay. Nếu bạn không sử dụng các tính năng đó, bạn đang lãng phí tài nguyên CPU cho tiến trình này, vốn liên tục chạy trong nền.
Việc vô hiệu hóa CTF Loader, hay ctfmon.exe, có thể hơi khó khăn. Bạn có thể đóng tiến trình này từ Task Manager, nhưng nó có thể tự động kích hoạt và chạy lại. Một giải pháp lâu dài hơn là vô hiệu hóa dịch vụ này thông qua Windows Services.
- Nhấn phím Windows + R để mở hộp thoại Run (Chạy).
- Gõ services và nhấn Enter.
- Tìm và nhấp đúp vào Text Input Management Service (Dịch vụ quản lý nhập liệu văn bản).
- Nhấp vào nút Disable (Tắt) để tắt dịch vụ. Nếu bạn muốn vô hiệu hóa dịch vụ vĩnh viễn, hãy chọn tùy chọn Disabled (Đã tắt) trong menu thả xuống Startup type (Loại khởi động).
Nếu bạn đang sử dụng máy tính xách tay có màn hình cảm ứng, việc vô hiệu hóa CTF Loader có thể ảnh hưởng đến bàn phím ảo trên màn hình của bạn. Ngoài ra, bất kỳ tính năng nhập liệu bằng bút stylus hoặc tùy chọn bàn di chuột nào cũng có thể ngừng hoạt động.
5. Các Ứng Dụng Nền của Microsoft Store
Ở dạng mặc định, Windows đi kèm với một lượng lớn phần mềm cài sẵn không cần thiết (bloatware). Trong số đó có một số ứng dụng Microsoft Store, như Outlook, Teams, Copilot và nhiều ứng dụng khác, mà bạn có thể không sử dụng hàng ngày. Tuy nhiên, các ứng dụng này đều được bật theo mặc định và sẽ tiếp tục chạy trong nền và tiêu thụ tài nguyên hệ thống.
Cách tốt nhất để xử lý vấn đề này là gỡ cài đặt tất cả các ứng dụng này ngay lập tức nếu bạn không cần chúng. Nếu bạn muốn giữ chúng, bạn có thể vô hiệu hóa chúng khởi động tự động cùng Windows bằng cách làm theo các bước sau:
- Mở Task Manager và nhấp vào tab Startup apps (Ứng dụng khởi động).
- Tìm các ứng dụng bạn muốn vô hiệu hóa, nhấp vào chúng và chọn Disable (Vô hiệu hóa) từ góc trên bên phải.
Tắt ứng dụng khởi động cùng Windows trong Task Manager
Ngoài ra, bạn có thể làm theo các bước sau để vô hiệu hóa các ứng dụng này chạy trong nền:
- Mở Windows Settings (Cài đặt Windows) và nhấp vào Apps (Ứng dụng).
- Nhấp vào Installed apps (Ứng dụng đã cài đặt).
- Nhấp vào ba dấu chấm bên cạnh ứng dụng Microsoft Store bạn muốn vô hiệu hóa và nhấp vào Advanced options (Tùy chọn nâng cao).
- Trong mục Background app permissions (Quyền ứng dụng nền), đặt menu thả xuống Let this app run in the background (Cho phép ứng dụng này chạy trong nền) thành Never (Không bao giờ).
Bằng cách này, các ứng dụng sẽ vẫn được cài đặt và sẵn sàng cho bạn sử dụng trong trường hợp bạn thỉnh thoảng cần đến, nhưng chúng sẽ không chạy liên tục trong nền. Tất cả các tiến trình liên quan sẽ chỉ khởi động khi bạn mở ứng dụng theo cách thủ công.
Kết luận
Windows 11 đôi khi có thể gây áp lực lớn lên CPU, nhưng có rất nhiều hoạt động diễn ra trong nền mà không phải tất cả đều hữu ích. Bằng cách vô hiệu hóa một số dịch vụ nền và thực hiện các tinh chỉnh khác, bạn có thể giải phóng thêm tài nguyên phần cứng cần thiết để nâng cao trải nghiệm sử dụng Windows, giúp máy tính hoạt động nhanh hơn và mượt mà hơn. Hãy thử áp dụng các hướng dẫn trên để tối ưu máy tính của bạn ngay hôm nay!
