Học trực tuyến thường khiến chúng ta cảm thấy choáng ngợp vì lượng thông tin khổng lồ và thiếu cấu trúc rõ ràng. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ không còn là vấn đề nếu bạn biết cách tận dụng những khoảng thời gian nhỏ mỗi ngày. Với vai trò của một chuyên gia SEO và biên tập viên công nghệ tại thuthuat365.net, chúng tôi đã tổng hợp sáu loại prompt hữu ích, giúp bạn biến ChatGPT thành một gia sư riêng, hỗ trợ phương pháp học tập siêu nhỏ (microlearning) một cách hiệu quả.
1. Thiết lập lộ trình học tập siêu nhỏ (Microlearning) với ChatGPT
ChatGPT có khả năng thiết kế một lộ trình học tập microlearning riêng biệt cho bạn. Để tối ưu hiệu quả, chúng tôi khuyên bạn nên chọn một lĩnh vực hẹp trong một chủ đề rộng lớn, giúp các buổi học tập trung và cụ thể hơn.
Bạn có thể sử dụng prompt sau để khởi tạo:
“Bạn là một chuyên gia giáo dục có khả năng thiết kế các khóa học microlearning phù hợp với lý thuyết học tập kiến tạo. Tôi muốn sử dụng microlearning để nâng cao kiến thức về [Chủ đề]. Chúng ta có thể bắt đầu được không?”
Ví dụ, nếu bạn muốn cải thiện kỹ năng nấu ăn bằng cách hiểu các nguyên lý cơ bản, đặc biệt là hóa học thực phẩm, bạn có thể bắt đầu như sau:
Cấu trúc khóa học microlearning được thiết kế bởi ChatGPT hiển thị trên giao diện trò chuyện
2. Kích hoạt học tập tương tác qua các prompt độc đáo
Các prompt tương tác sẽ thúc đẩy bạn tham gia sâu hơn vào quá trình học. Những cuộc đối thoại qua lại với mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) này giúp bạn chủ động xây dựng sự hiểu biết của mình.
Một phương pháp được khuyến nghị là prompt dựa trên Kỹ thuật Feynman, một thói quen học tập nổi tiếng của nhà vật lý vĩ đại Richard Feynman. Bạn có thể sử dụng:
“Hãy cùng thảo luận về một chủ đề tôi đang quan tâm. Hãy đặt câu hỏi cho tôi về [Chủ đề] để đào sâu hiểu biết của tôi. Nếu cần, hãy thách thức tôi – tôi muốn phát hiện bất kỳ lỗ hổng hay quan niệm sai lầm nào.”
Phương pháp học tập đối thoại này giúp bạn nhanh chóng phát hiện ra những gì mình chưa biết hoặc hiểu sai.
Ví dụ ứng dụng phương pháp Feynman trong học tập với ChatGPT để đào sâu kiến thức
Prompt Thử thách Đúng/Sai là cách kiểm tra kiến thức nhanh chóng. Yêu cầu AI tạo các câu hỏi đúng/sai về một chủ đề. Những bài kiểm tra nhanh này làm nổi bật những gì bạn đã nắm vững và những gì cần chú ý thêm.
Prompt Nhận diện “Ai là ai” hoạt động như thẻ học kỹ thuật số. Chúng đặc biệt hữu ích khi học các thuật ngữ mới, lý thuyết hoặc những nhân vật quan trọng. Phương pháp này nhanh chóng xây dựng khả năng ghi nhớ và sự tự tin của bạn.
3. Phân rã nội dung phức tạp thành các bài học nhỏ
Chia nhỏ thông tin thành các phần nhỏ giúp việc học bớt đáng sợ và hiệu quả hơn.
Prompt Cấu trúc bài học siêu nhỏ hỗ trợ điều này. Chúng tôi thường yêu cầu AI:
“Giải thích [khái niệm] này trong năm phút. Giữ cho nội dung đơn giản và bao gồm một ví dụ thực tế. Các bài học ngắn gọn dễ tiếp thu và cải thiện khả năng tập trung của bạn.”
Các bài học ngắn gọn dễ tiếp thu và cải thiện khả năng tập trung.
Mô tả prompt mẫu yêu cầu ChatGPT giải thích một khái niệm thành bài học ngắn gọn 5 phút
Prompt Dàn ý học theo trình tự giúp bạn xây dựng kiến thức từng bước. Bạn có thể yêu cầu ChatGPT:
“Chia chủ đề này thành năm bài học. Mỗi bài nên xây dựng logic dựa trên bài trước nhưng vẫn có ý nghĩa độc lập.”
Phương pháp này đảm bảo bạn hiểu đầy đủ từng phần trước khi chuyển sang phần tiếp theo.
Prompt Hỗ trợ đa phương tiện phục vụ người học trực quan. Yêu cầu một giải thích nhanh, một sơ đồ trực quan và sau đó là một câu hỏi trắc nghiệm. Kết hợp văn bản và hình ảnh giúp cải thiện đáng kể khả năng ghi nhớ.
4. Củng cố kiến thức với phương pháp lặp lại ngắt quãng (Spaced Repetition) và ôn tập
Ôn tập thường xuyên là yếu tố then chốt để ghi nhớ lâu dài. Các prompt lặp lại ngắt quãng giúp đảm bảo các khái niệm quan trọng luôn tươi mới trong trí nhớ của bạn.
Một vài Prompt Mẹo thực hành hàng ngày có thể giúp bạn duy trì sự gắn kết liên tục. Chẳng hạn, hãy hỏi:
“Cho tôi một kiến thức thực tế về chủ đề này mà tôi có thể sử dụng ngay hôm nay.”
Những liều lượng thông tin nhỏ, hàng ngày này giúp tăng cường đáng kể khả năng ghi nhớ dài hạn.
Prompt Tóm tắt hàng tuần giúp tổng hợp những gì bạn đã học mỗi tuần. Hỏi AI:
“Ba điều quan trọng nhất tôi nên nhớ về các bài học trong tuần này là gì?”
Việc ôn tập định kỳ hàng tuần sẽ củng cố sự hiểu biết của bạn.
Prompt Lặp lại ngắt quãng được cấu trúc để củng cố trí nhớ trong thời gian dài hơn. Bạn có thể lên lịch tác vụ trong ChatGPT với một prompt đơn giản:
“Kiểm tra tôi về khái niệm này sau ba ngày, sau đó là sau một tuần, và một lần nữa sau hai tuần.”
Việc lặp lại thường xuyên sẽ neo giữ thông tin an toàn trong tâm trí bạn.
5. Học tập thông qua các tình huống thực tế và giải quyết vấn đề
Học tập thông qua các kịch bản đặt kiến thức vào ngữ cảnh thực tế. Nó giúp các khái niệm trừu tượng trở nên hữu hình và liên quan hơn.
Prompt Phân tích tình huống (Case Study) khuyến khích bạn áp dụng các khái niệm thông qua các ví dụ trong thế giới thực. Yêu cầu AI:
“Cho tôi một nghiên cứu tình huống nhanh, ba phút, minh họa khái niệm này trong thực tế.”
Các ví dụ thực tế giúp bạn nhìn thấy các phép tương tự và ứng dụng, đồng thời củng cố trí nhớ và khả năng ghi nhớ.
Giao diện ChatGPT hiển thị ví dụ về prompt yêu cầu phân tích tình huống thực tế để học tập hiệu quả
Prompt Kịch bản thực tế giúp bạn áp dụng lý thuyết vào thực hành. Bạn có thể thử prompt này:
“Cho tôi một kịch bản tại nơi làm việc nơi tôi cần áp dụng khái niệm này. Hướng dẫn tôi qua quy trình ra quyết định từng bước một.”
Điều này giúp bạn nắm bắt cách các khái niệm hoạt động trong môi trường thực tế.
Prompt Giải quyết vấn đề tích cực thu hút kỹ năng phân tích của bạn. Yêu cầu một vấn đề ngắn, cụ thể liên quan đến chủ đề của bạn và sau đó là một giải pháp chi tiết, từng bước. Thực hành thực tế như vậy giúp tăng cường đáng kể khả năng hiểu.
6. Gamification: Biến việc học thành trải nghiệm thú vị
Gamification (trò chơi hóa) biến việc học thành một trải nghiệm thú vị, tăng cường động lực và mong muốn tiếp tục với chủ đề.
Prompt Thử thách cấp độ tăng dần thiết lập việc học như một loạt các cấp độ trò chơi. Yêu cầu ChatGPT bắt đầu từ các kiến thức cơ bản ở Cấp độ 1, sau đó tăng dần độ khó ở Cấp độ 2. Tiến bộ qua các cấp độ giúp bạn theo dõi điểm số và tạo động lực học hỏi thêm.
Hình ảnh minh họa cách thiết lập prompt trong ChatGPT để tạo ra các thử thách học tập theo cấp độ từ cơ bản đến nâng cao
Prompt Trắc nghiệm tương tác biến việc đánh giá thành niềm vui tương tác. Gõ một yêu cầu:
“Cho tôi một bài trắc nghiệm năm câu hỏi về chủ đề này, với phản hồi tức thì cho mỗi câu trả lời.”
Phản hồi ngay lập tức giúp bạn nhanh chóng xác định và sửa chữa những hiểu lầm.
Prompt Phát triển tư duy phản biện rèn luyện khả năng tư duy phản biện của bạn. Hãy nói điều gì đó như:
“Chỉ cho tôi một quan niệm sai lầm phổ biến về chủ đề này và giúp tôi hiểu tại sao nó sai.”
Phân tích lỗi giúp lấp đầy những lỗ hổng trong quá trình học và xây dựng các khái niệm cơ bản của chủ đề.
Lưu ý quan trọng khi sử dụng ChatGPT cho việc học
Các prompt trên đã được chứng minh là hữu ích để nghiên cứu các chủ đề cơ bản. Tuy nhiên, đối với các môn học nâng cao (hoặc thậm chí những chủ đề gây tranh cãi), ChatGPT, giống như tất cả các LLM, có thể tạo ra thông tin không chính xác (hallucinate). Ngoài ra, ChatGPT có xu hướng đưa ra các câu trả lời mang tính chính trị chính xác và thường tránh các chủ đề mà nó cho là không phù hợp với nguyên tắc của mình. Do đó, hãy bổ sung việc học của bạn bằng các phương pháp khác.
Microlearning có thể giúp bạn nghiên cứu một chủ đề bằng cách tận dụng những khoảng thời gian nhỏ. Bạn có thể làm phong phú kiến thức của mình bằng cách sử dụng Nghiên cứu sâu (Deep Research) để có câu trả lời chuyên sâu hơn. Tuy nhiên, nghiên cứu sâu vẫn không thể thay thế được sự nỗ lực của việc học chuyên sâu.
Những prompt được đề cập ở trên chỉ là các ví dụ. Bạn hoàn toàn có thể tự tạo ra các prompt của riêng mình, tùy chỉnh chúng phù hợp với chủ đề mà bạn muốn tìm hiểu sâu hơn.
