Google AI Overview, tính năng mới tích hợp trí tuệ nhân tạo vào công cụ tìm kiếm, đang gây chú ý không chỉ vì khả năng tóm tắt thông tin mà còn bởi những “ảo giác AI” (AI hallucination) khó tin. Điển hình nhất là việc nó cố gắng gán ý nghĩa sâu xa cho những câu nói hoàn toàn vô nghĩa, biến chúng thành các thành ngữ hoặc tục ngữ có thật. Điều này đặt ra một vấn đề nghiêm trọng về độ tin cậy của thông tin mà AI cung cấp, đặc biệt khi nó được hiển thị trực tiếp trên trang kết quả tìm kiếm của Google.
Google AI Overview: Khi AI “Giải Thích” Thành Ngữ Không Tồn Tại
Thử nghiệm cho thấy, nếu bạn nhập một câu ngẫu nhiên có vẻ giống thành ngữ hoặc tục ngữ vào Google Search, AI Overview sẽ cố gắng hết sức để giải thích ý nghĩa của những từ ngữ trống rỗng đó. Hiện tượng này, được phát hiện trên Threads và lan truyền rộng rãi qua tài khoản Bluesky của Greg Jenner, là một trong những ví dụ điển hình về “ảo giác AI” của Google. Có những minh họa đáng kinh ngạc về mức độ mà AI Overview sẵn sàng đi xa để chứng minh rằng một câu nói nào đó có ý nghĩa hoặc phù hợp với cách nó diễn giải đầu vào.
Một ví dụ nổi bật đến từ Ben Stegner, Tổng biên tập của MakeUseOf, với câu nói: “There’s no irony like a wet golf course meaning.” Google AI Overview đã đào sâu và phản hồi rằng: “Câu nói ‘không có sự trớ trêu nào giống như sân golf ẩm ướt’ diễn giải sự hiểu biết phổ biến rằng golf, một môn thể thao thường gắn liền với những sân cỏ nắng ráo, được bảo dưỡng tốt, có thể trở nên bất ngờ khó khăn và bực bội khi điều kiện ẩm ướt.”
Google AI Overview giải thích cụm từ vô nghĩa "There's no irony like a wet golf course meaning" như một thành ngữ có thật.
Một ví dụ khác khi người dùng thử nghiệm với câu “giant pandas always fall twice” (gấu trúc khổng lồ luôn ngã hai lần) cũng nhận được phản hồi chi tiết từ AI Overview. AI không chỉ mô tả cách gấu trúc vụng về và thích lăn lộn thay vì đi bộ, mà còn đi sâu vào phân tích sự trao đổi chất và nỗ lực bảo tồn năng lượng của loài vật này, dù câu nói hoàn toàn không có cơ sở khoa học hay thực tế.
Ảo Giác AI: Rủi Ro Tiềm Ẩn Khi Tích Hợp AI Vào Công Cụ Tìm Kiếm
Những lời giải thích kỳ quặc, ép buộc này, dù có vẻ hài hước, lại làm nổi bật vấn đề rất thực tế của các chatbot AI (không chỉ riêng AI Overview). “Ảo giác AI” là một vấn đề có thật và đáng lo ngại, đặc biệt nếu kết quả đầu ra của chúng được chấp nhận mà không có sự kiểm chứng.
Trước đây, khi “ảo giác AI” chỉ giới hạn trong các chatbot chuyên biệt như ChatGPT, Claude hay Gemini, nguy hiểm tiềm tàng có phần hạn chế. Người dùng các công cụ này thường ý thức được rằng họ đang tương tác với một AI và có thể cần kiểm tra lại thông tin. Tuy nhiên, sự xuất hiện của Google AI Overview và phiên bản tiếp theo, AI Mode, đã thay đổi cuộc chơi. Bất kỳ ai sử dụng Google cho một tìm kiếm thông thường đều có nguy cơ gặp phải các phản hồi sai lệch do AI tạo ra, được trình bày như thể chúng là sự thật hiển nhiên.
Nếu không có sự kiểm soát chặt chẽ, Google Search như chúng ta đã biết có thể bị thay thế bởi một hệ thống kém tin cậy hơn nhiều, đòi hỏi người dùng phải có kỹ năng đánh giá thông tin cao hơn trước đây. Minh họa rõ nhất cho điều này là một ví dụ từ The Sleight Doctor, nơi AI Overview thậm chí còn trích dẫn một câu Kinh thánh sai lệch, cho rằng cụm từ “Never throw your poodle at a pig” (Đừng bao giờ ném con chó Poodle của bạn vào một con lợn) có nguồn gốc từ đó. Đây là một cảnh báo nghiêm túc về mức độ sai lệch mà AI có thể tạo ra và cách nó có thể ngụy tạo nguồn thông tin đáng tin cậy.
Google AI Overview tạo ra lời giải thích sai lệch và trích dẫn kinh thánh không tồn tại cho cụm từ 'Never throw your poodle at a pig'.
Vấn đề “ảo giác AI” của Google AI Overview cho thấy dù công nghệ AI mang lại nhiều tiện ích, nhưng độ chính xác và tính xác thực của thông tin vẫn là ưu tiên hàng đầu. Người dùng cần nâng cao tinh thần cảnh giác và kiểm tra chéo thông tin, đặc biệt là khi tiếp nhận các kiến thức mới từ các công cụ tìm kiếm được tích hợp AI. Hãy luôn là người đọc thông thái và đừng ngần ngại tìm kiếm nhiều nguồn khác nhau để đảm bảo tính chính xác của thông tin bạn nhận được. Bạn nghĩ sao về những “ảo giác AI” này? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
